Abb kompakt şalter 1SDA067417R1.

Kompakt şalter nedir? Abb kompakt şalter ürünleri.

Devre kesici olarak da bilinen şalterlerin, en önemli fonksiyonu devreyi açma-kapama işlemlerinin yanı sıra, olası kısa devre ve aşırı yük durumlarında koruma sağlamak amacıyla anahtarlama yapmasıdır.

Şalterler yapılarına, çalışma ortamlarına, gerilimlerine ve akım büyüklüklerine göre çeşitlilik gösterir. Kompakt şalterler, akım şiddetine dayalı manyetik koruma ve ısıya bağlı olarak termik koruma sağlar. Termik-manyetik devre kesicilerin kullanılmasındaki amaç, termik koruma ile kablonun aşırı akım taşımasını engellemek ve manyetik koruma ile kısa devrelerden sistemi korumaktır.

Şalter Nasıl Çalışır?

Termik koruma, adından da anlaşılacağı gibi ısı artışına karşı devreyi koruma sistemidir. Şalterlerin nominal akımın üzerinde (1.05 In ila 1.3 In) uzun süreli (5-120 dk) çalışmaları istenmez. Bu koruma sisteminde bi-metal adı verilen ısıl genleşme katsayıları farklı olan iki metalin preslenerek bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş metal çifti kullanılır. Aşırı akım sonucu ısının artması durumunda bi-metal genleşmeye başlar, ısıl genleşme katsayısı daha büyük olan metal diğerinin üzerine doğru yay gibi bükülerek bir sehim meydana getirir. Bu sehimle bi-metal perdeye temas ederek sistemi tetikler ve kontaklar birbirinden ayrılır. Böylelikle şalter elektriği keserek sistemi korumuş olur.

Manyetik koruma, kısa devre anında oluşan tahribatı en aza indirmek için kontakları hızlıca açarak kontaklar arasında oluşan arkı en kısa sürede kesme üzerine kurulmuş bir koruma sistemidir. Bu sebeple ani açtırma yapabilen elektromanyetik bobin sistemleri kullanılmaktadır.

Manyetik korumanın çalışma prensibi özetle şu şekildedir:

Kısa devre durumunda yüksek akım manyetik çekirdek üzerinde indüklenme meydana getirir, oluşan manyetik kuvvet yay kuvvetini yendiğinde perdeyi hareket ettirerek şalteri trip konumuna getirir ve kontaklar açılarak devre kesilmiş olur. Kontaklar açılırken iki iletken uç arasındaki madde iyonize olarak bir yanma meydana getirir, buna da ark denir. Arkın sıcaklığı 50.000°C gibi çok yüksek değerlere anlık olarak ulaşabilir, bu da şaltere ciddi zararlar verebilmektedir. Arkın etrafında oluşan manyetik alan nedeniyle ark seperatörlere doğru itilir. Böylece arkın boyu uzayarak incelir ve seperatör plakaları arasında bölünerek kopar. Seperatörlerin yan duvarlarında kullanılan malzemenin özelliğinden dolayı arkın oluşturduğu yüksek sıcaklık sonucu bir gaz çıkışı olur. Bu gazın, da arkın söndürülmesinde önemli bir etkisi vardır.

Elektronik açtırma üniteli devre kesicilerde aşırı yük ve kısa devre korumaları elektronik açtırma üniteleriyle gerçekleşir. Bu açtırma üniteleri; içinden bara veya akım taşıyan kablo geçirilmiş bir akım trafosu, elektronik devre kartı ve açtırma bobininden oluşur.  Aşırı akım veya kısa devre anında baradan geçen akım, trafo üzerinde sekonder bir akım meydana getirir. Bu sekonder akım elektronik devre kartına iletilir ve devre kartı tarafından uyarılan açtırma bobini perdeyi hareket ettirerek mekanizmayı tetikler ve kontaklar birbirinden ayrılarak devre kesilmiş olur. Elektronik devre kesicilerin kısa devre durumlarında daha hızlı algılama ve reaksiyon göstermeleri sebebiyle kesme kapasiteleri yüksektir. Anma ve ani açma akımı ayar sahaları termik-manyetik şalterlere göre çok daha geniştir.

Kaçak akım korumalı devre kesiciler ile toprak kaçak akımlarına karşı yapılan korumada kaçak akım kaçak akım algılama rölesi, toroidal akım trafosu kombinasyonu ile algılanıp uyumlu açtırma bobini ile devre kesiciler kumanda edilerek sağlanan koruma kaçak akım korumalı devre kesiciler ile kompakt bir çözüm olarak sağlanabilir.